Ontwikkelingstheorieën
VIDEO: Ecologische systeemtheorie van Urie Bronfenbrenner
Bio-ecologische systeemtheorie
Stel je voor dat een kind moeite heeft op school, en vaak wordt de schuld gegeven aan één enkele factor. Bijvoorbeeld, slechte cijfers kunnen worden toegeschreven aan een vermeend gebrek aan zelfdiscipline. Maar de werkelijkheid is vaak veel complexer.
Bronfenbrenner introduceert ons in zijn bio-ecologische systeemtheorie, waarin hij benadrukt dat de ontwikkeling van een individu wordt beïnvloed door verschillende niveaus:
- Microsysteem: De directe omgeving zoals familie en school.
- Mesosysteem: De interacties tussen verschillende microsystemen.
- Exosysteem: Externe omgevingen die indirecte invloed hebben.
- Macrosysteem: Culturele normen en waarden in de samenleving.
Deze afbeelding komt van mymotordevelopment.blogspot.com
Stel je voor dat een kind in een disfunctioneel gezinssysteem opgroeit. Dit microsysteem kan leiden tot problemen in de schoolomgeving, waardoor het mesosysteem wordt beïnvloed. Deze interacties laten het belang van het begrijpen van alle niveaus.
Maar dat is niet alles. In het bio-ecologische model gelooft men dat oorzaak en gevolg elkaar wederzijds beïnvloeden, ontwikkeling plaatsvindt op alle niveaus, interpretatie verschilt per individu, en kinderen actief vorm geven aan hun eigen ontwikkeling.
Ontwikkelingsopgaven
Kinderen doorlopen gedurende hun leven verschillende ontwikkelingsopgaven, die van vitaal belang zijn voor hun groei en welzijn. Deze opgaven variëren afhankelijk van de levensfase en omvatten essentiële vaardigheden zoals leren schrijven, sociale interactie, en cognitieve ontwikkelingen. In dit proces speelt het concept 'scaffolding' een belangrijke rol, waarbij ondersteuning wordt geboden die past bij het huidige niveau van de leerling.
Volgens Goudena (1994) zijn er drie belangrijke vooronderstellingen van ontwikkelingsopgaven:
- Een bepaalde ontwikkelingsopgave hoort bij een specifieke periode in het leven.
- Sommige opgaven worden beïnvloed door de cultuur (bijvoorbeeld rituelen zoals communie).
- De voltooiing van deze opgaven heeft invloed op de ontwikkeling en het gedrag van het kind in latere levensfasen.
Laten we deze concepten toepassen op verschillende levensfasen:
Leeftijdsfase | Ontwikkelingsopgaven | Opvoedingstaken |
---|---|---|
Baby's (0-2 jaar) |
|
|
Peuters (2-4 jaar) |
|
|
Kleuters (4-6 jaar) |
|
|
Basisschoolleeftijd (6-12 jaar) |
|
|
Jongeren of Adolescenten (12-18 jaar) |
|
|
Volwassenen (18+ jaar) |
|
|
Deze inzichten in ontwikkelingsopgaven en opvoedingstaken bieden waardevolle begeleiding voor ouders en opvoeders in het ondersteunen van kinderen in elke fase van hun leven. Het begrijpen van mogelijke gevolgen van het niet bereiken van bepaalde opgaven is ook cruciaal voor een effectieve begeleiding.